Haber: MAHİR BAĞIŞ – Kamera: MEHMET MEHMETLİOĞLU
Kahramanmaraş merkezli 6 Şubat depremlerinin 1. yılında ANKA Haber Ajansı, Osmaniye’de…Depremden sonra 7 ay boyunca dükkanının kapalı kaldığını belirten esnaf Murat Kaşlar, “Ancak günümüzü çevirebiliyoruz. Para kazanabiliyor musunuz deyin, para kazanma yok. Enkazız aslında. Esnaf demeyelim biz enkazız. Ayağa kalkmaya çalışıyoruz ama kendi çabamızla uğraşıyoruz. Her hangi bir yardım olmadı” dedi. Emekli bir esnaf olan Metin Önal, emeklilerin yaşadıkları zorluklara değinerek, “Şu anda deprem bölgesinde emekli olana cidden Allah yardım etsin. Ev bulma şansınız yok. Bu parayla ev tutma şansınız yok. 1 artı 1 dahi 7 bin 500- 8 bin liradan başlıyor deprem bölgesinde. Yeni zamlarla herhalde 10 bin lira olacak. Yaşama şansımız yok” dedi.
Türkiye’de, 6 Şubat 2023 tarihinde, saat 04.17’de Kahramanmaraş’ın Pazarcık ilçesinde meydana gelen 7,7 büyüklüğündeki depremle sarsıldı. Ardından saat 13.24’te merkez üssü Kahramanmaraş’ın Elbistan ilçesi olan 7,6 büyüklüğünde ikinci bir deprem daha meydana geldi. Depremler, 11 ilde yıkıma neden oldu. Yaklaşık 13 milyon yurttaşın etkilendiği depremlerde Kahramanmaraş, Gaziantep, Şanlıurfa, Diyarbakır, Adana, Adıyaman, Osmaniye, Hatay, Kilis, Malatya ve Elazığ illerinde resmi açıklamalara göre; 53 bin 537 kişi yaşamını yitirdi, depremlerden 11 ilde 14 milyon kişi etkilendi.
ANKA Haber Ajansı, depremin 1. yılında deprem bölgesini gözlemledi, depremzedelerle görüştü, 1 yıl önce olduğu gibi onların sorunlarını dinledi.
6 Şubat depremlerinin 1. yılında ANKA Haber Ajansı, Osmaniye’de…Osmaniye’de esnaf deprem sonrası yaşadığı maddi zorluklar nedeniyle ayakta kalmaya çalışıyor. Devletin vermiş olduğu konteynerlerden dükkanlar oluşturan esnaf geleceğe dair umutsuz.
Depremden 1 yıl önce 1,5 milyon lira harcayarak işletme açtığını belirten Murat Kaşlar, “6 Şubat depreminde binamızın hasar aldığı söylenildi, ilk başta az hazarlı denildi daha sonra ağır hasarlıya çevrildi. Bu süreçte de yan binamızdan kaynaklı bir ağır hasar olduğunu, bölgenin (Osmaniye merkezde esnafın dükkanlarının bulunduğu bölümün bir kısmı) tamamıyla yıkılacağını, çarşının kentsel dönüşüme gireceği söylenildi” dedi.
7 ay boyunca kapalı kaldıklarını söyleyen Kaşlar, “Birçok kişi ve kuruma ilettik. Buranın acilen yıkılmasını, risk arzettiğini, herhangi bir can kaybı olacağını defalarca iletmemize rağmen acil yıkım kararı olan bir bina yıkılmadı. Sayın Valimiz Osmaniye’de acil yıkım kararı olan bir bina kalmadığını belirtti. Ama 7 sonra Osmaniye’de çarşı merkezde acil yıkım kararı olan bina kendiliğinden yıkıldı ve altında yakşalık 3- 4 kişi kaldı” diye konuştu.
“7 AY BOYUNCA KAPALI KALMAK ZORUNDA KALDIK”
Kaşlar, “7 ay boyunca kapalı kalmak zorunda kaldık. Vergilerimiz devam ettirildi. En azından beklentiye girdik bir depremzede olarak ama bunların hiçbiri yapılmadı” dedi. 3 tane konteyner verildiğini belirten ancak yetersiz kaldığını kaydeden Kaşlar, “İlk yağmurda bildiğiniz şelale oldu. Kendi önlemlerimizi aldık, çadır çektirmek durumunda kaldık. Bu süreçte tabii ki çok zorlandık. Haliyle müşterilerimiz, girmek istemeyenler oluyor, hijyenik değildir diyenler oluyor. Ayakta kalmaya çalışıyoruz” dedi.
“NE ARAYAN OLDU NE SORAN OLDU”
Depremden sonra Osmaniye Belediyesi ile esnafın yaptığı toplantıyı anlatan Kaşlar, “6 ay içerisinde çarşının ağır hasarlılar bittikten sonra orta hasarlılar da dahil olmak üzere yıkım yapılacağını, 50 hektarlık bir alanın kentsel dönüşüme gireceğini söylediler. Ama 6 ayı bırakın ne arayan oldu ne soran oldu” dedi.
Kaşlar, sözlerini şöyle tamamladı:
“ESNAF DEMEYELİM BİZ ENKAZIZ. AYAĞA KALKMAYA ÇALIŞIYORUZ”
“Ancak günümüzü çevirebiliyoruz. Para kazanabiliyor musunuz deyin, para kazanma yok. Enkazız aslında. Esnaf demeyelim biz enkazız. Ayağa kalkmaya çalışıyoruz ama kendi çabamızla uğraşıyoruz. Her hangi bir yardım olmadı. Ufak bir kredi dendi KOSGEB eşliğinde ama birçok esnafımız faydalanamadı, vergi borcu olduğu için bu kredileri alamadı. Bundan sonra umudunuz var mı deyin açıkçası umuduz yok.”
Osmaniye’de depremden sonra iş yeri kaybeden esnaftan birisi de Metin Önal…Önal, yıkılan binaların aynı zamanda iş yerlerinin akıbetinin belli olmadığını anlatarak şunları söyledi:
“DEPREM ÖNCESİ 20 BİN LİRA KİRA VERMEYECEĞİM YERE 300 BİN LİRA VERİYORUM”
“İş yeri yıkılmış hiçbir esnafın devlet yanında çok olamadı. Yeni, tarih olarak yeni zamanda destek kredileri açıklandı kayıtlar alındı destek yok. Daha para alan doğru düzgün insan yok. Yerlerimiz olduğu gibi duruyor. İnşaat nasıl yapılacak bilen yok. Bina kaç katlı olacak bilen yok. Alt kata iş yeri müsaadesi verilecek mi verilmeyecek mi hala muallakta…Ben şu an normalde deprem öncesi 20 bin lira kira vermeyeceğim yere 300 bin lira veriyorum.”
“ŞURADA GÖRDÜĞÜNÜZ ENSAFIN YÜZDE 10’U BARAKA (KONTEYNER) SAHİBİ DİĞERLERİNİN YERİ DE YOK”
Deprem sonrası iş yeri olarak kullanılmak üzere verilen konteynerlerin yetersiz olduğunu kaydeden Önal, “İş yeri yıkılmış, iş yeri ağır hasar almış esnafın kira yardımı da yok. Ciddi anlamda Osmaniye esnafının büyük bölümü, şu an çekim yaptığınız alanın tamamı iş yeriydi. Böyle uyduruk uyduruk şeyler verdiler, üstü akan yağmurda perişan olan, herkes kendisi üstünü yeniden yapmak durumunda kaldı. Şurada gördüğünüz esnafın yüzde 10’u baraka (konteyner) sahibi diğerlerinin yeri de yok” diye konuştu.
“DEPREM BÖLGESİNDE EMEKLİ OLANA CİDDEN ALLAH YARDIM ETSİN”
Önal, Osmaniye’de emekli olan yurttaşların yaşadıkları zorluklara da değinerek, “Şu anda deprem bölgesinde emekli olana cidden Allah yardım etsin. Ev bulma şansınız yok. Bu parayla ev tutma şansınız yok. 1 artı 1 dahi 7 bin 500-8 bin liradan başlıyor deprem bölgesinde. Yeni zamlarla herhalde 10 bin lira olacak. Yaşama şansımız yok” dedi.
Önal, “Depremin ardından 1 yıl geçmesine rağmen toparlanma adına neler yapılıyor” sorusuna şu yanıtı verdi:
“İYİLEŞME ADINA HİÇBİR ŞEY YOK. ŞEHİR PERİŞAN HALDE”
“İyileşme adına hiçbir şey yok. Şehir perişan halde. Hala yollar çok kötü. Hala yıkılacak binalar var yıkılmıyor. Hala yarım kalmış enkazlar var. Bu kadar imkanlarla niye bunlar yapılmaz. En önemli caddelerimiz, mahallelerimiz moloz yığınlarıyla dolu. Bütün yollar çukur, çamur. Maalesef depremin olduğu zamanda bu yana iyileşme yok.”
