“`html
Trump’ın Faiz ve Ekonomi Üzerindeki Etkileri
Başkan Trump’ın göreve gelmesinden bu yana, ABD Merkez Bankası (Fed) Başkanı Jerome Powell’a uyguladığı faiz indirme baskısı, Bankanın enflasyonla mücadelesindeki etkinliğine dair kaygıları artırıyor. Bu durum, Fed’in bağımsızlığına yönelik belirsizlikler yaratmaya devam ediyor.
Trump’ın uyguladığı tarifeler, enflasyonist baskıların artabileceğine dair endişeleri daha da derinleştiriyor.
“POWELL’I GÖREVDEN ALMAYI DÜŞÜNMÜYORUM”
ABD basınında, Trump’ın bazı Cumhuriyetçi milletvekilleriyle konuşarak Jerome Powell’ı görevden almayı düşündüğü iddiaları yer aldı. Ancak Trump, görevden alma niyetinde olmadığını belirtti.
Trump, Powell’ın faiz indiriminde geç kaldığını ve bu nedenle “çok geç” lakabını aldığını ifade etti. Ayrıca, Powell’ın dolandırıcılığa karışmadığı sürece görevden alma düşüncesinin uzak olduğunu vurguladı.
Trump, bazı Cumhuriyetçilerin “Powell’ı görevden alma önerisi” hakkında kendisine dönüş yaptığını ve bu konuda neredeyse tüm yanıtların “Powell’ı görevden alması gerektiği” olduğunu belirtti.
Analistler, böyle bir hamlenin piyasaların istediği düşük faiz oranlarına ulaşmasına yardımcı olabileceğini, fakat Fed’in enflasyonu kontrol etme kapasitesinin sorgulanabileceği riskini de beraberinde getirebileceğini öne sürdü.
Makroekonomik verilere göz atıldığında, ABD’de Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE)’nin haziran ayında aylık bazda değişim göstermediği ancak yıllık %2,3 artış gösterdiği görülüyor. Bu rakam, geçen yıl eylülden bu yana en düşük seviyeyi temsil ediyor.
Gıda ve enerji fiyatları hariç çekirdek ÜFE ise haziran ayında aylık bazda değişmezken, yıllık %2,6 artış kaydetti.
ABD sanayi üretimi ise haziran ayında bir önceki aya kıyasla %0,3’lük bir artış sergiledi ve kapasite kullanım oranı %77,6’ya yükseldi.
Amerikan ekonomik durumu üzerine değerlendirmelerin yer aldığı “Bej Kitap” raporu, mevcut ekonomik belirsizliklerin temkinli bir yaklaşımı beraberinde getirdiğini vurguladı. Raporda, ekonomik faaliyetin mayıs sonundan temmuz başına kadar hafif bir artış gösterdiği, ancak belirsizliklerin işletmelerin temkinli davranmasına yol açtığı ifade edildi.
Raporda, maliyet baskılarının gelecekte yüksek kalmasının beklenmesi, tüketici fiyatlarının yaz sonundan itibaren hızla artma olasılığını artırdığına dikkat çekildi.
Büyük bankaların ikinci çeyrek finansal sonuçları da açıklanmaya devam ediyor. Nisan-haziran döneminde Bank of America’nın net karı %3, Morgan Stanley’nin net karı %15 ve Goldman Sachs’ın net karı ise %22 arttı.
Beklentilerin üzerinde sonuçlar açıklamalarına rağmen, Bank of America’nın hisseleri %0,3 ve Morgan Stanley’nin hisseleri %1,3 gerilerken, Goldman Sachs’ın hisseleri %1 artış gösterdi. Aynı zamanda, beklentileri aşan Johnson & Johnson’ın hisseleri %6’dan fazla yükseldi.
ABD Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE) verisindeki olumlu gelişmeler, enflasyonun korkulduğu kadar yükselmeyeceğine dair umutları artırdı ve Fed’in bu yıl faiz oranlarını düşürme olasılığını güçlendirdi.
Analistler, açıklanan verilerin Fed’in faiz indirimine gidebileceği düşüncelerini desteklemesi, bankaların finansal performanslarının beklenenden iyi gelmesi ve Trump’ın Powell’ı görevden almak istemediğini belirtmesiyle beraber, New York borsasında risk iştahının arttığını belirtti.
Trump, 150’den fazla ülkeye gümrük vergisi oranının %10 veya %15 olabileceğini belirten mektuplar göndermeyi planladığını açıkladı.
Bu gelişmeler ışığında, New York Borsası’nda Dow Jones endeksi %0,53, S&P 500 endeksi %0,32 ve Nasdaq endeksi %0,26 değer kazandı. Ancak ABD’de endeks vadeli kontratlar yeni güne düşüşle başladı.
Dün Powell’ın görevden alınacağına dair oluşan spekülasyonlar sonrasında, 97,7 seviyesine kadar gerileyen dolar endeksi 98,4’e yükseldi. Ayrıca, ABD’nin 10 yıllık tahvil faizi %4,49’a kadar yükselip, ardından %4,43’e düşerek bugün %4,4760 seviyesine çıktı.
Altın ons fiyatı %0,2 düşüşle 3,338 dolar civarında işlem görürken, Brent petrolün varil fiyatı önceki kapanışın hemen üstünde 68,1 dolarda seyrediyor.
AVRUPA BORSALARI DÜŞÜŞ GÖSTERDİ
Avrupa borsaları, geçen gün boyunca olumsuz bir seyir izledi. Açıklanan verilere göre, İngiltere’de enflasyon aylık %0,3 ve yıllık %3,6 ile beklentilerin üzerinde geldi. Mayıs ayına ilişkin veriler ise aylık %0,2 ve yıllık %3,4 olarak kaydedilmişti.
Hollanda merkezli çip üretim teknolojileri devi ASML’nin geliri, bu yılın ikinci çeyreğinde, geçen yılın aynı dönemine göre %15 artarak 7,7 milyar avroya ulaştı. Şirketin net karı ise geçtiğimiz yılın aynı döneminde 1,57 milyar avro iken bu yıl 2,29 milyar avroya çıktı.
Almanya Merkez Bankası (Bundesbank), ABD’nin gümrük tarifeleri politikasının etkisiyle, ekonominin ikinci çeyrekte yavaşladığını bildirdi.
Dün, Fransa’da CAC 40 endeksi %0,57, Almanya’da DAX 40 endeksi %0,21, İngiltere’de FTSE 100 endeksi %0,13 ve İtalya’da FTSE MIB 30 endeksi %0,40 değer kaybetti. Avrupa’daki endeks vadeli kontratlar güne artışla başladı.
ASYA BORSALARINDA POZİTİF RÜZGAR
Asya borsalarında pozitif bir atmosfer hakim. Ancak ABD’nin ticaret politikalarına ilişkin belirsizlikler nedeniyle bu yükseliş sınırlı kalıyor.
Bölgedeki verilere göre, Japonya’nın haziran ayı ihracatı %0,5 azaldı, mayıs ayında da %1,7 düşüş kaydedilmişti. Analistler, ABD ile bir ticaret anlaşmasına varamayan Japonya’nın bu durumu nedeniyle ekonomik resesyon endişelerinin arttığını ifade etti.
Öte yandan, Japon perakendeci Seven & i’nin hisseleri, Kanadalı Alimentation Couche-Tard’ın 47 milyar dolarlık satın alma teklifini geri çekmesiyle %72’nin üzerinde düştü.
Bu gelişmeler sonucunda, kapanış saatine yakın Japonya’da Nikkei 225 endeksi %0,2, Hong Kong’da Hang Seng endeksi %0,2, Güney Kore’de Kospi endeksi %0,5 ve Çin’de Şanghay bileşik endeksi %0,1 artış gösterdi.
Dün satış ağırlıklı bir seyir izleyen Borsa İstanbul’da BIST 100 endeksi, %1,02 değer kaybederek 10,121.52 puandan günü kapattı.
Borsa İstanbul Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası (VİOP)’nda BIST 30 endeksine dayalı ağustos vadeli kontratlar, akşam seansında normal seans kapanışının %0,3 üzerinde, 11,831.00 puandan işlem gördü.
Dolar/TL, dünkü işlem gününde %0,1 artışla 40,2548’den kapanırken, bugün bankalararası piyasanın açılışında yatay seyir ile 40,2640’tan işlem görmekte.
Analistler, bugünkü veri gündeminin yoğun olduğunu belirterek, Türkiye’de kısa vadeli dış borç istatistikleri, konut fiyat endeksi ve konut satışlarının, yurtdışında ise Avro bölgesi Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) ve ABD’deki perakende satış verilerinin takip edileceğini belirtti.
Tarifelere yönelik haber akışının ve jeopolitik gelişmelerin piyasa yönü üzerindeki etkilerine dikkat çeken analistler, BIST 100 endeksinde 10,000 ve 9,900 seviyelerinin destek, 10,200 ve 10,300 puanın direnç konumunda olduğunu ifade etti.
Bugün Piyasalarda Takip Edilecek Veriler:
- 10.00 Türkiye, Mayıs ayı kısa vadeli dış borç istatistikleri
- 10.00 Türkiye, Haziran ayı konut fiyat endeksi
- 10.00 Türkiye, Haziran ayı konut satışları
- 12.00 Euro Bölgesi, Haziran ayı Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE)
- 15.30 ABD, Haziran ayı perakende satışlar
- 15.30 ABD, haftalık işsizlik maaşı başvuruları
- 15.30 ABD, Temmuz ayı Philadelphia Fed imalat sanayi endeksi
“`