2024 verilerine göre dünyada 40,8 milyon kişi HIV ile yaşıyor, yıllık yeni vaka sayısı 1,3 milyon. HIV ile yaşayanların yüzde 53’ünü kadınlar ve kız çocukları oluşturuyor. Türkiye’de 1985 – Kasım 2024 döneminde 45 bin 835 HIV pozitif, 2 bin 438 AIDS vakası kayda geçti; 2024’te bildirilen yeni HIV vaka sayısı bin 527.
Uzmanlara göre İnsan Bağışıklık Yetmezliği Virüsü (HIV), 21. yüzyılın en uzun süreli küresel salgınlarından biri olmayı sürdürüyor. HIV, tedavi edilmediğinde bağışıklık sistemini zayıflatarak AIDS’e dönüşebiliyor. BirGün’de yer alan habere göre, tam kür sağlayan ilaç ya da toplu korunmayı sağlayacak aşı bulunmamakla birlikte, erken tanı, düzenli tedavi ve korunma yöntemlerinin yaygınlaştırılması temel yaklaşım olarak öne çıkıyor.
Küresel tablo
Toplam vaka: 2024’te dünyada yaklaşık 40,8 milyon kişi HIV ile yaşıyor.
Yeni vakalar: Yıllık 1,3 milyon yeni HIV vakası bildirildi.
Cinsiyet/yaş: HIV ile yaşayanların yüzde 53’ü kadınlar ve kız çocukları.
Ölümler: HIV ilişkili ölümler 630 bin düzeyinde.
DSÖ 2023: HIV ile yaşayan 39,9 milyon kişi (15 yaş üstü 38,6 milyon, çocuk 1,4 milyon); 630 bin ölüm. Bu veriler, dünya genelinde dakikada bir kişinin HIV enfeksiyonu nedeniyle yaşamını yitirdiğine işaret ediyor.
Türkiye verileri
Sağlık Bakanlığı’nın 1985 – Kasım 2024 dönemini kapsayan raporuna göre kayda geçenler:
Kümülatif: 45 bin 835 HIV pozitif, 2 bin 438 AIDS tanısı.
2024’te bildirilenler: Bin 527 HIV pozitif, 40 AIDS.
Demografi: Vaka yoğunluğu 25–34 yaş grubunda; erkeklerde daha yüksek.
HIV vakaları artıyor: “Türkiye tespit aşamasında bile tıkanıyor, insanlar HIV pozitif olduğunu tesadüfen öğreniyor”
Bulaş yolları:
Heteroseksüel cinsel ilişki: Yüzde 26,8
Homoseksüel cinsel ilişki: Yüzde 11,9
Anneden bebeğe geçiş: Yüzde 0,5
Damar içi madde kullanımı: Yüzde 0,5
Diğer/Bilinmeyen: Yüzde 58,9
Uzmanlar, HIV ile mücadelede erken tanı, düzenli tedavi ve korunma yöntemlerinin yaygınlaştırılmasının önemini vurguluyor.
