Talep enflasyonu…
Maliyet enflasyonu…
İthalat enflasyonu…
Yerleşik enflasyon…
Yapısal enflasyon…
Bunların toplum üzerinde farklı etkileri var…
Sürünen enflasyon…
Yürüyen enflasyon…
Dörtnala enflasyon…
Hiperenflasyon…
Yeri gelmişken, Mahfi hocamızın literatürümüze kattığı enflasyonu tetikleyen faktörlere de değinelim…
Skimpflasyon…
Shrinkflasyon…
Geedflasyon…
Bunların sonuçları bize ne olarak açıklanıyor?
Tüketici enflasyonu…
Üretici enflasyonu…
Çekirdek enflasyon…
Hissedilen enflasyon….
Vaktiniz varsa bir cümleyle hatta yarım cümleyle bu saydıklarımı açıklayayım mı?
Yeterince mal üretilemez istekler karşılayamazsa; talep enflasyonu olur.
Enerji fiyatları, hammadde fiyatları, ara mal maliyeti, işçi ücretleri çok artarsa; maliyet enflasyonu olur.
Üretmek yerine dışarıdan mal almaya yönelirsiniz (bizim iktidarın yaptığı gibi); ithalat enflasyonu olur…
İnsanlar enflasyonun artacağı beklentisiyle hareket ederse; yerleşik enflasyon olur…
Peki bütün bunların günlük hayatımıza, çarşı pazara yansıması nedir?
BİR: Skimpflasyon; yani ürünlerin fiyatlarını sabit tutmak amacıyla kalitesinin düşürülmesi. Zeytinyağına Ayçiçek yağı katılması gibi…
İKİ: Shrinkflasyon; yani gramajlarla oynanması…100 gramlık ürünün 85 grama düşürülmesi…
ÜÇ: Greedflasyon; yani aç gözlülerin fiyatları şişirmesi…
Bir başka soru: biz hangi tür enflasyon dalgası içindeyiz?
Sürüklenen enflasyon mu? Yürüyen enflasyon mu? Dörtnala enflasyon mu? Hiperenflasyon mu?
Hangisi?..
Önce ne anlama geldiklerini söyleleyim…
Sürünen enflasyon; fiyat artışlarının yüzde 2/3 olduğu enflasyon demek. Ben ömrüm boyunca görmedim, kalan ömrümde de göreceğimi zannetmiyorum…
Yürüyen enflasyon; yüzde 10’un altında olması demek…
Dört nala enflasyon; çift haneli enflasyon demek. Yani yüzde 20, 30, 40, 70, 80 olması. Çok iyi bilirim, ömrüm dört nala geçti…
Bütün bu bilgi bombardımanından sonra gelelim bugünkü Türkiye’ye …
Fiyatlar bir önceki aya göre resmi rakamla yüzde 6,7 artı… Bir ayda! Avrupa ülkelerinde bir yılda bu kadar artmıyor. Avrupa’da ve Amerika’da gıda fiyatları düşerken bizde geçen aya göre yüzde 6,85 arttı.
Neden?
Enflasyonun neden kaynaklandığını doğru tespit edemediğimiz için!
Çünkü yukarıda saydığım bütün enflasyon çeşitlerinin tamamı bizde mevcut.
Doğru mu?
Evet… Dünyada bir ilki gerçekleştirdik…
O zaman korkmadan enflasyonun adını doğru koyalım…
Tayyipflasyon…